Przedstawiamy Państwu Zalecenia Konsultanta Krajowego w dz. pielęgniarstwa w sprawie prowadzenia profilaktyki odleżyn u pacjentów hospitalizowanych, które niestety powszechnie nie są w szpitalach uwzględniane.

Zalecenia obowiązują w lecznictwie stacjonarnym, w oddziałach, gdzie są hospitalizowani pacjenci zagrożeni powstaniem odleżyn, jak również z już powstałymi zmianami odleżynowymi. Zalecenia są oparte na standardzie wydanym w roku 1995 przez NRPIP w Warszawie.

Zalecenie I

W sprawie organizacji pracy, jak również działań, podejmowanych przez kadrę zarządzającą na poziomie szpitala. Na poziomie szpitala jest powołana komisja lub zespół‚ ds. profilaktyki odleżyn. Zadania komisji (zespołu):

1. Działalność edukacyjna, nakierowana na pracowników oraz pacjenta i jego rodzinę.

2. Opiniowanie wyników prowadzonej profilaktyki, na podstawie rejestru pacjentów zagrożonych oraz pacjentów, u których wystąpiły zmiany odleżynowe.

3. Opiniowanie wyposażenia oddziałów w środki oraz sprzęt mające zastosowanie w zapobieganiu odleżynom.

4. Wnioskowanie o zakup środków i sprzętu w ramach programu zapobiegania odleżynom.

5. Proponowanie zmian organizacyjnych z zakresu realizacji programu zapobiegania odleżynom .

Zalecenie II

W sprawie rejestru pacjentów zagrożonych oraz pacjentów z powstałymi odleżynami

– Na poziomie oddziałów, a następnie szpitala, jest prowadzona analiza pacjentów zagrożonych oraz pacjentów z odleżynami.

– Rejestr służy do miesięcznej ewidencji pacjentów z odleżynami oraz pacjentów zagrożonych powstaniem odleżyny.

– Na poziomie szpitala jest prowadzona, na bazie rejestrów z poszczególnych oddziałów, roczna ewidencja statystyczna.

Zalecenie III

W sprawie oceny zagrożenia ryzyka wystąpienia odleżyny

– Każdy nowoprzyjęty pacjent w okresie pierwszych dwóch godzin swojego pobytu w oddziale zostaje oceniony pod kątem zagrożenia powstania odleżyn przy użyciu jednej ze skal (Norton, Waterlow, Douglas lub innej uznanej i mającej zastosowanie w ocenie stopnia zagrożenia)

– Ocena jest powtarzana wg przyjętego schematu w oddziale np. 2 lub 3 razy w tygodniu lub częściej, gdy stan pacjenta wymaga intensywnej opieki pielęgniarskiej.

Zalecenie IV

W sprawie dokumentacji

– Chorym, którzy uzyskują liczbę punktów, klasyfikującą ich do grupy zagrożonych odleżynami zakładana jest dokumentacja pacjenta zagrożonego powstawaniem odleżyn.

– W sytuacji pacjentów z odleżynami zakładana jest dokumentacja pacjenta z odleżynami oraz dokumentacja pacjenta zagrożonego powstawaniem odleżyn.

Zalecenie V

W sprawie stosowania środków o działaniu miejscowym na skórę pacjenta w ramach profilaktyki odleżyn. Oddziały szpitalne, w których są hospitalizowani pacjenci z grupy ryzyka zagrożenia powstaniem odleżyn będą pacjenci z powstałymi zmianami odleżynowymi, powinny być bezwzględnie zaopatrzone w środki do miejscowego stosowania na skórę o działaniu:

– Pielęgnacyjnym

– Antybakteryjnym

– Nawilżającym i natłuszczającym skórę

– Regeneracyjnym w sytuacji np. maceracji naskórka

– Łagodzącym podrażnienia

– Przywracającym pH skóry.

Zalecenie VI

W sprawie stosowania materacy zmiennociśnieniowych stosowanych w profilaktyce odleżyn. W oddziałach szpitalnych, gdzie są hospitalizowani pacjenci z grupy ryzyka powstania odleżyn będą z już powstałymi odleżynami powinny znajdowała się materace zmiennociśnieniowe.

Zalecenie VII

W sprawie stosowania udogodnień W oddziałach szpitalnych, gdzie są hospitalizowani pacjenci z grupy ryzyka powstania odleżyn będą z już powstałymi odleżynami powinny znajdować się następujące udogodnienia:

– Poduszki przeciwodleżynowe, zmiennociśnieniowe

– Specjalistyczne podkłady oraz pokrowce na materace mające zastosowanie w profilaktyce odleżyn

– Kółka z pianki

– Maty i podkładki do bezpiecznego przemieszczania chorych

– Podnośniki oraz inny nowoczesny sprzęt mający zastosowanie w profilaktyce leczenia odleżyn

Zalecenie VIII

W sprawie edukacji pacjenta i jego rodziny. Każdy pacjent z grupy ryzyka zagrożenia powstaniem odleżyn oraz w razie konieczności jego rodzina lub opiekunowie, przed wypisaniem z oddziału szpitalnego powinni posiadać wiedzę z zakresu zapobiegania odleżynom.

Konsultant Krajowy wydz. Pielęgniarstwa dr n. biol. Grażyna Kruk – Kupiec